Transit yük taşımacılığı, herhangi bir ülkeden başlayarak en az bir ülke toprağı üzerinden geçtikten sonra başka bir ülkede sonra eren, başlama ve son erme ülkeleri dışında kalan üçüncü bir ülke üzerinden yapılan eşya ya da yolcu taşımaları anlamına gelir. Uluslararası taşımacılıkta gerekli olan belgeler hazır olduğunda bir taşıma aracı, mallar henüz varış ülkesine varmadan önce birkaç ülkeden geçme hakkında sahiptir. Uluslararası transit taşımacılık olarak da bilinen bu taşıma yöntemi, özellikle karayolu taşımacılık sırasında aktif şekilde kullanılır.
Bu taşıma yönteminde öncelikli olan, nakliye acentelerinden mümkün olduğunca en az formalite (Mola, belge hazırlığı, kontroller, bekleme süreleri, güvenlik hizmetleri vs.) ile geçiş ülkeleri boyunca sorunsuz bir yük taşıma yolculuğu organize etmektir. Ayrıca transit ülkelerinde bulunan yetkililerin çok kritik bir görevi haline gelen forwarderlerin sağladığı bu belgelerin geçerliliğini koruduğu bilinmelidir. Mal ya da eşyaların transit taşımacılığı sırasında sorunsuz bir taşıma yöntemi gerçekleştirmek ve gereksiz olan riskli işlemlerden kaçınmak için nakliye firmalarının oldukça dikkatli davranması tavsiye edilir.
Gümrük transit rejimi, eşyaların gümrük bölgesinde iki noktadan başlayarak başka bir gümrük bölgesinden ya da iki ve daha fazla farklı gümrük bölgesi arasında hareket etmesini kolaylaştıran bir gümrük rejimi olarak karşınıza çıkar. Söz konusu prosedürler, ithalat vergilerinin, bu vergilerin ticari politikasının önlemleri hakkında geçici olarak askıya hakkı almaya sahiptir. Bu sayede gümrükleme işlemleri, gümrük bölgesine varış noktasına değil de varış noktasında tamamlanabilme imkânına sahip olur.
Günümüzde birbiriyle uyum içerisinde olmayan ulusal ve uluslararası mevzuat ve kanunlardan kaynaklı, transit taşımalar taşıyıcılar için çok daha karmaşık bir hal alabilir.
Bu durum aşağıda yer alan örneklere göre taşınan malın daha ciddi ve maliyetli bir şekilde ortaya konulmasına neden olur;
Transit navlun, aslında sınır ötesi anlaşmalar aracılığı ile gerçekleşir. Bu anlaşmalar ise şu şekildedir:
Pazara giriş sırasında, sınırda ve sınır ötesi işlemler söz konusu olduğunda, gümrük transit ticaret düzenlemeleri ile alakalı ikili ya da çok taraflı anlaşmalar bulunur. Gümrük transit anlaşmaları, bütün transit ülkelerinde kullanılması uygun olan ortak bir nakliye belgesi, karşılıklı olarak gerçekleştirilen kontroller ve mühürler, olası ek zararları karşılamak adına bir sınır ötesi garanti sistemi olarak nitelendirilebilen geçişi kolaylaştırmayı hedefleyen önemli bir sistemdir. Transit- transit taşımada aslında kullanılması istenen uluslararası işletim sisteminde, tescilli ve mühürlü araçlar sayesinde taşınan eşyanın fiziki muayeneye tabi tutulamayacağını öngören UNECE Dâhili Taşımacılık Komitesi tarafından hazırlanan TIR Sözleşmesi yer alır. Bu anlamda ithal araçlara vergi muafiyeti getirmek, taşınan kargı ile alakalı resmi ve vergi ödemelerinde eşyalar varış noktasına ulaştırana kadar askıya alınmak zorunda kalır. Günümüzde dünya çapında geçerli olan TIR Sözleşmesinde ise 68 akit taraf yer alır.
Transit taşımacılık, iki ülke arasında yapılan bir taşımacılık yöntemi olsa bile, üçüncü bir ülke sınırlarında sonlandırılması gerekir. Bu noktada yükler ithalat yapılan üçüncü bir ülkeye taşınırken, söz konusu üçüncü ülke aslında bir nevi aracı ülke konumunda kabul edilir. Transit taşımacılık yöntemi, daha güvenilir ve hızlı olmasından kaynaklı oldukça ön planda yer alır. Uluslararası anlamda da öne çıkmayı başaran bu taşıma yöntemi, dünya genelinde ve Türkiye’de çok sık tercih edilir. Türkiye’de genel olarak uluslararası taşımacılık yapılması gerektiğinde bu yöntemin dikkate alındığı görülür.
Transit taşımacılık otobüs, tren ya da nakliye gemileri gibi toplu taşıma sistemlerini kullanarak mal ya da eşyaların bir yerden başka bir yere taşınmasını ifade ederken, şehirlerarası ve uluslararası taşımacılığı aynı zamanda içerebilir. Transit taşımacılık bu noktada zaman zaman özel nakliye yöntemlerine bir alternatif seçenek olarak değerlendirilir. Daha ucuz ve daha çevre dostu bir yöntem olması, ticari işler yapan firmaların bu yöntemi tercih etmesinin temel sebebi haline gelir. Bu yük taşıma yöntemi, taşıma süresi olarak kamyon ya da lava taşımacılığı gibi özel nakliye yöntemlerinin kullanılmasından kaynaklı daha ucuz bir yöntem olurken, uzak mesafeler söz konusu olduğunda taşınması gereken büyük mal sevkiyatları için daha uygun maliyetli olduğu söylenebilir.
Transit taşımacılık; hava, kara ve denizyolu aracılığı ile çok sık tercih edilen bir yöntemdir. Bu taşıma sisteminde, ülkeler arası yapılan geçişlerde herhangi bir ödeme ya da vergi alınmaz. Bu yüzden özellikle karayolu ile yapılan taşıma işlemleri için çok sık tercih edilen ve en güvenilir olarak kabul edilen taşıma yöntemidir. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken detay, karayolu ulaşımında kullanılması hedeflenen güzergâhların doğru bir şekilde seçilmesidir.
Havayolu ile yapılan taşıma işlemleri her ne kadar zaman açısından daha avantajlı olarak görülse bile, maliyet açısından o kadar da avantajlı sayılmadığı söylenebilir. Bunun yanı sıra bir diğer seçenek olan demiryolu taşımacılığı, en düşük maliyetli yöntem olarak nitelendirilebilir. Demiryolu taşımacılığı ülkemizde transit yük taşımacılığına çok sık rağbet gösterir. Denizyolu taşımacılığında ise maliyet bakımından düşük olmasıyla birlikte, ağır yüklerin taşınabilmesine fırsat tanıyan bir yöntem olduğu ifade edilir.
Transit yük taşımacılığı yaparken kullanılması için gerekli olan ve Ticaret odalarından alınan transit yük taşımacılığı belgeleri, nakliyeyi gerçekleştirecek olan tüm araçlar için ayrı ayrı düzenleme yapılır. Bu yüzden yük taşıyan her araç için CMR olarak da isimlendirilen bir yük senedi bulunması gerekir.
Bu söz konusu belgede yükü gönderen ve alan kişi, yükün içeriği, net ve brüt ağırlığı, paketleme biçimi, paket sayısı ya da aracın plakası gibi detayların yer aldığı bilinir. Teslim noktasına vardığında alıcılar bu belgeyi onaylamak zorundadır. Eğer taşınan yük varış noktasında geldiğinde herhangi bir hasarı ya da eksiği varsa, bunlar rapor alarak taşıma yapan kişiye teslim edilir.
Lojistik söz konusu olduğunda dış ticarette sorunsuz bir şekilde işlemleri yürütmek için tercih edilen firmanın kaliteli olması çok önemlidir. Aksi taktirde firmanın beklenmedik ek masraflarla karşı karşıya kalması kaçınılmaz olacaktır. Bu konuda her zaman üst düzey kalite standartlarında hizmet vermeye devam eden HRA Global Lojistik, sektörde başarılı işler yaparak rakiplerinden bir adım öne çıkar. Lojistik konusunda sorunlarınıza akılcı çözümler sunarak farkını ortaya koyan HRA Global Lojistik farkını deneyimlemek için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilirsiniz.
